Her insan farklıdır. Evet her kar tanesi de birbirinden farklıdır. HiƧbir insan da birbirine benzemez ama karın ana maddesi nasıl suysa insanların da bir ƶzü vardır. Su deniz seviyesinde 100 derecede kaynar desem buna hiƧbiriniz itiraz etmezsiniz. Ya da her insan mutlu olmak ister dersem. Psikolojideki genel kategoriler de bƶyledir. Ćünkü bu kategoriler ƧoÄusu yüzlerce deneÄin verdiÄi paralel kararlara gƶre belirlenmiÅ kategorilerdir. Bu kategorilere gƶre genel yorum yapmak doÄru olabilir ama sırf bu kategoriler ƶyle sƶylüyor diye gerƧekleÅmesi beklenen olaylara kesin bir bilgi gibi bakmak Ƨok yanlıŠolur. Buna küçük ƶlƧekli haritaları ƶrnek verebiliriz. Bu kategorileri kullanarak bir ülkeye nasıl gidebileceÄinizi ƶÄrenebilirsiniz ama sizi o ülkenin iƧinde nasıl mahallelerin beklediÄini ƶÄrenemezsiniz.
Dünyada belki de en kaƧınılmaz Åey deÄiÅimdir. Mark Twain'in de İnsan nedir?/ What is man? kitabında bahsettiÄi gibi, insan eÄitimi/hayatı boyunca sadece dıŠetkenleri iÅleyen bir makinedir. Farkında olduÄumuz veya olmadıÄımız her dıŠetkinin bizde küçük ya da büyük bir etkisi olur ki bu da deÄiÅimin kaƧınılmaz olmasının sebebidir. İnsan herhangi bir nesneyle veya canlıyla etkileÅime geƧtiÄi sürece deÄiÅir ve geliÅir.
ĆoÄu insan kendi huzuru iƧin deÄiÅimi gƶrmezden gelmeye ƧalıÅır. Bir dƶnem Ƨok yakın olup bir süre ayrı kalmıŠinsanların tartıÅmalarında, "Sanki ilk sevdiÄim adam gitmiÅ yerine bambaÅka birisi gelmiÅ.", "Seni artık tanıyamıyorum.", "Benim tanıdıÄım X bƶyle deÄildi, bunu yapmazdı." gibi cümleler duyarız. Bu cümlelerin hepsi deÄiÅimi gƶrmezden gelmeye ƧalıÅmak ve kabullenememek sonucu ortaya Ƨıkar. İnsanlar, tanıÅtıkları kiÅilerin hep ilk tanıÅtıÄı dƶnemdeki gibi kalacaklarını zannederler ve aslında ƶyle zannetmesinin sebebi iƧten iƧe bunu ummasıdır çünkü asıl sevdiÄimiz hali o ilk dƶnemdeki halidir.
Durumu daha somutlaÅtırabilmek iƧin verdiÄim ƶrneklerdeki ilk cümleye dƶnelim ve bunu bir kadının eÅine sƶylediÄini düÅünelim. Bu cümleyi kurabileceÄi bir senaryo tasarlayalım. Erkek iÅ yerinde baÅka birine aÅık olmuÅ olsun ve baÅka birine aÅık olduÄundan beri kendi karısına gerekli deÄeri ve ƶnemi vermediÄini düÅünelim. Bir yerden sonra da tartıÅma patlak veriyor ve kadın bu cümleyi kuruyor. Bu durumu incelediÄimizde adamın diÄer sevdiÄi kadın bir dıŠetken ve adama büyük bir etkisi olmuÅ. Bir süre ayrı kalma olarak da iÅ yerinde kadının bulunmaması sayılabilir. Bu etki adamın eski versiyonundaki kendi karısına deÄer verme ƶzelliÄini silmiÅ. Kısaca deÄiÅim gerƧekleÅmiÅ ve bunun sebebi bir dıŠetki olmuÅ.
Yeni tanıÅtıÄımız bir insanla aramızda direkt bir uyum hissetmemizin sebebi de benzer dıŠetkilerle yoÄurulmuÅ olmamızdır. Ne kadar benzer Åeyler yaÅadıysak o kadar yakın oluruz. Bu etkilere ƶrnek olarak aile yapısı, maddi durum, alınan eÄitim, sosyal statü vb. Åeyler sayabiliriz. Bu uyumu uzun süreli bir iliÅkiye Ƨevirmenin temelinde zamanın ƧoÄunu birlikte geƧirmek vardır ve genelde birlikte Ƨok zaman geƧirmeyen insanların uzun ve derin bir iliÅkisi olmaz. Bunun nedeni ilk baÅta aƧıkladıÄım dıŠetkenlerdir. Birlikte Ƨok zaman geƧiren insanların deÄiÅimi benzer dıŠetkilerle yoÄurulduÄu iƧin paralellik gƶsterir hatta ve hatta birbirlerine daha benzer insanlar haline gelirler çünkü insanların farklı olmasının sebebi dıŠetkilerin farklılıÄına baÄlıdır. Ayrıca bu durumda aynı insanların geliÅmesi gibi iliÅkiler de geliÅir
Aksi durumunu da düÅünürsek de birlikte Ƨok zaman geƧirmeyen insanlara etki eden dıŠfaktƶrler farklı olacaÄı iƧin karakterleri baÅta ne kadar benzer olursa olsun zıt yƶnde geliÅim gƶsterebilir ve bir yerden sonra uyuÅmazlıklar baÅlayıp iliÅki bitme aÅamasına dahi gelebilir veya eskisi kadar yakın olunmaz. İyi bir iliÅkinin en ƶnemli unsuru deÄiÅimi kabul etmektir çünkü deÄiÅim kaƧınılmazdır.